PK Bergen

Voorzitter, om vooruit te kijken is het altijd zinvol om eerst eens terug te kijken. Op z’n zachtst gezegd hebben we politiek een roerig jaar achter de rug. Nauwelijks een maand na de vorige begrotingsbehandeling een college dat ontplofte, ongrijpbare uitgaven in het sociaal domein, een pittige verkiezingstijd en uiteindelijk onze kiezers die gesproken hebben.

Maar wat doe je als fractievoorzitter, als je op een mooie zondagochtend aan de voorbereiding van je eerste termijn begint? Inderdaad, eerst een terugkijken naar je verhaal van vorig jaar. Ik heb het toen onder andere gehad over “Lotte” zomaar een fictieve inwoonster van onze gemeente, waarmee we onze zorgen lieten doorschemeren over de toegankelijkheid van de jeugdzorg voor onze jeugdigen. De zorg om de zorg is er nog steeds.

Veel meer zaken die ik een jaar geleden heb uitgesproken zijn nog actueel. Ik noem het accommodatiebeleid Afferden en de communicatie van onze organisatie met de inwoners en onze bereikbaarheid.

Gelukkig zien we ook dat er al veel werk verzet is, meest in het oog springende ons project Verduursamen2030 en Energielandgoed Wells Meer. Maar ook de transitie binnen het sociaal domein, waar flink bezuinigd is zoals ook in het coalitieakkoord afgesproken is en waar we als PK achter blijven staan, al is het af en toe met pijn in ons hart. We moeten dit echter doen om regelingen ook in de toekomst in stand te kunnen houden voor onze inwoners die het nodig hebben. We moeten onze inwoners de zorg kunnen garanderen waar we als gemeente voor verantwoordelijk zijn, prijs en kwaliteit moeten in balans zijn waarbij we aan kwaliteit niet tornen. De prijs moet echter geen harnas zijn waar we in gevangen blijven voor dit soort uitgaven. We konden anderhalve week geleden een meevaller van bijna 4 ton uit de stroppenpot sociaal domein noteren, hiermee kunnen we nog te verwachtten tegenvallers in dit domein voor dit jaar opvangen. We zullen bij de slotwijziging bekijken of er nog wat over is en hoe we dat binnen het sociaal domein besteden. Het actuele probleem van tekorten lijkt nu wel opgelost, maar structureel is met deze meevaller natuurlijk niets opgelost. Ook verwachten wij dat onze organisatie regelmatig nut, noodzaak en resultaat van genomen maatregelen in dit domein tegen het licht houdt. Kan het college dit ons toezeggen en op welke wijze wordt hierin voorzien?

In het sociaal domein is zeker het motto “voorkomen is beter dan genezen” aan de orde, en we steunen daarom van harte de investering in het maatschappelijk voorveld oftewel de terugkeer van het maatschappelijk werk daarin. We beseffen dat investering in preventie er niet een is van snelle resultaten, maar wel van grote resultaten op lange termijn. Hier wil ik een vergelijking trekken met de tandheelkundige- en mondzorg. Waar we tot eind 60er jaren de keuze hadden uit tanden trekken of pijn lijden, mogen we nu constateren dat door niet aflatende voorlichting, preventieve maatregelen (denk hierbij aan schooltandarts en de mondhygiëniste), het merendeel van ons ook op hogere leeftijd nog steeds zijn eigen gebit heeft. Wat ik wil zeggen, niet aflatend investeren in preventie en voorlichting werpt uiteindelijk zijn vruchten af.

Ook zie ik echter zaken terugkeren in de programmabegroting waar we vorig jaar duidelijk over geweest zijn, zoals bijvoorbeeld het stukje Fietspad Wezerweg. Daar zien we nut en noodzaak niet van in en we hebben hierover wederom een motie voorbereid. We vragen ons eigenlijk wel af waarom dit item weer opgenomen is? Kan het college dit uitleggen?

Accommodatiebeleid Afferden, is ook zo’n punt waar we vorig jaar duidelijk over zijn geweest. We hebben uitgangspunten geformuleerd: een sluitende begroting, en absolute must, zeker 20 á 30 jaar toekomstbestendig. Dat vinden wij nog steeds.

Wij gaan ervan uit dat ook Afferden straks voor de realisatie kan rekenen op een eenmalige bijdrage. Wij denken daarbij aan bedragen zoals voor ’t Luukske 2.0 in Wellerlooi zijn toegekend, gerelateerd aan het aantal inwoners van Afferden met dekking uit de algemene reserve. Wij wachten de concrete plannen uit Afferden met belangstelling af.

Wat ons verder opvalt is dat de geraamde opbrengsten uit de OZB t/m 2022 op eenzelfde bedrag zijn geraamd, dit betekent dus dat de OZB niet meer met de inflatiefactor gecorrigeerd wordt. Zeker de afgelopen 10 jaar hebben we altijd gesproken over de nullijn als zijnde een correctie met de inflatie factor, die we aan de uitgavenkant hebben gesteld op 2,5%. Als PK zijn wij natuurlijk voor lage lasten voor onze inwoners, en gelukkig zijn deze ten opzichte van onze regio en ook landelijk gezien laag. Maar wij vinden het niet getuigen van verstandig financieel beleid om dit jaar niét als basis een jaarlijkse aanpassing met de inflatiecorrectie door te voeren. Door het niet doorvoeren van een inflatiecorrectie voor 2019 en de jaren t/m 2022 verlagen we feitelijk de OZB met 2.5% per jaar en missen we in 2022 structureel een bedrag van € 178.000 per jaar aan inkomsten. Daarmee lopen we het risico in de toekomst forse verhogingen te moeten doorvoeren. De tegemoetkoming uit de stroppenpot is immers incidenteel en niet structureel. Gezien de actuele financiële positie die een forse verhoging niet nodig maakt, stellen wij voor om consistent de OZB inflatoir te verhogen, en deze kortingen of evt. verhogingen voor verdere jaren per jaar te bezien. Wij hebben hier een motie toe voorbereid. (PK MOTIE1 = niet aangenomen!)

De toeristenbelasting is ook een punt van aandacht. De geraamde opbrengsten halen we al jaren niet binnen ondanks intensief gesprek met de sector. Wij hebben hierover vorig jaar al een opdracht aan het college gegeven om te onderzoeken hoe e.e.a. in elkaar steekt. Wat wij als PK constateren is dat het tarief toeristenbelasting al sinds 2012 € 1,05 per overnachting is, en in de regio tot de laagste tarieven behoort. Echter zien wij dat meerder bedrijven in onze gemeente hogere tarieven hanteren voor hun gasten. Is het college hiervan op de hoogte? Onze gemeente ontplooit vele initiatieven ten behoeve van de toeristische ontwikkeling. Wij stellen voor om vanaf 2019 t/m 2021 de toeristenbelasting jaarlijks te verhogen en vervolgens inflatoir aan te passen om zodoende het gat tussen begroting en realisatie van € 45.000 uiteindelijk te dichten. Op deze manier kunnen we onze toeristische inkomsten en uitgaven meer in balans brengen. Wij hebben hiertoe een motie voorbereid. (PK MOTIE2 = niet aangenomen!)

Over wonen en leven in onze gemeente wil de PK ook wel wat kwijt. We maken ons steeds meer zorgen over de aantrekkelijkheid van onze gemeente en de kernen voor onze jongeren en jonge gezinnen. Relatief goedkope woningen, rust, ruimte en natuur zijn langzamerhand geen criteria meer om in onze gemeente te wonen. Met name bij jongeren ontstaat snel een veranderende woonbehoefte. Het in collectief opdrachtgeverschap coöperatief bouwen moet naar onze mening serieus worden opgepakt. Hiervoor moeten kavels worden bestemd. Dit geldt ook voor de bouw van zogenaamde Tiny Houses. Bij gemeentes in de buurt, zoals Venlo en Heumen zijn al projecten gestart. Wellicht kunnen wij hiervan leren. De behoefte is er naar onze mening zeker. Hoe staat het college hierin?

Dan wil ik nu overgaan tot de thema’s en hier onze accenten verwoorden.

Programma 1. Samenleving

We staan achter “de basis op orde” en het motto “voorkomen is beter dan genezen. We hebben echter moeite met de kreet “of we de benodigde zorg goedkoper kunnen inkopen” die meermaals per subthema genoemd wordt. In onze beleving moet de kwaliteit nooit ter discussie staan, en gaat kwaliteit boven prijs. Natuurlijk moeten we kritisch zijn of prijs en kwaliteit met elkaar in verhouding staan.

Bij het subthema Financiële ondersteuning zijn we het zeer eens met de gedachte dat onze inwoners, die recht hebben op gemeentelijke voorzieningen en financiële regelingen, deze eenvoudig en laagdrempelig moeten kunnen aanvragen. De Rijksoverheid heeft ons hiertoe gelden bestemd zoals b.v. de Klijnsma-gelden. Ook moeten we aan onze inwoners gerichter bekend maken welke voorzieningen en financiële regelingen voor onze inwoners open staan. Dit kan o.a. door meer actieve voorlichting. Dat hebben we in ons armoedebestrijdingsbeleid ook afgesproken. Wij hebben hiertoe een motie voorbereid. (PK MOTIE3 = aangenomen!)

Bij Werk en Opleiding willen we opmerken dat we meer energie moeten steken in contacten met bedrijven, betere voorlichting aan bedrijven (onbekend maakt onbemind). Een soort accountmanager die vraag en aanbod met elkaar in contact brengt is wat ons betreft noodzakelijk in deze. Wat vindt het college hiervan?

Bij het thema Huishouden lezen we “stimuleren van vrijwilligersinitiatieven voor het bieden van diensten aan onze inwoners”. We moeten daar wel nadrukkelijk aandacht houden voor verantwoordelijkheden en waarborging van kwaliteit.

Bij thema Regie voeren vragen wij ons af of de ingeboekte bezuiniging op Wet maatschappelijke ondersteuning en Jeugdwet wel realistisch zijn? Wij vernemen uit allerlei media en ook van de VNG dat zelfs landelijk gezien uitgaven significant zullen stijgen. Een beroep doen op de eigen verantwoordelijkheden en zelfstandigheid van jongeren met chronische problemen, zonder de juiste ondersteuning, is onrealistisch. Dat kunnen we niet van hen verlangen.

Goed te lezen dat we onze inwoners informeren over de stimuleringsregeling duurzaam thuis, zodat goedkoop geld geleend kan worden om mensen langer in staat te stellen thuis te blijven wonen. Wij zien graag meer actieve aandacht voor deze regeling.

Bij het thema Overig sociaal domein, lezen we dat we willen weten of we ons werk in het sociaal domein goed genoeg doen, en waar we als gemeente van toegevoegde waarde kunnen, willen en/of moeten zijn, en dat we de kwaliteit en effectiviteit willen toetsen. Er wordt gewerkt met een cliëntentevredenheidsonderzoek, de resultaten over 2017 ontvingen we vorige week. Wij zijn benieuwd naar de resultaten over 2018. Wanneer verwacht u deze? En wil het college deze dan onmiddellijk met ons delen?

Ten slotte over dit domein. Het is nog steeds zo dat beschikkingen boven de 1.000 euro langs het college moeten en niet gemandateerd zijn aan de verantwoordelijke ambtenaren. Daarnaast worden indicaties jaarlijks opnieuw geëvalueerd voordat deze verlengd worden. Wij horen van onze inwoners dat dit vertragend werkt en zekerheid voor de langere termijn er vaak niet is. Kan het college hier een toelichting op geven? Wij horen dat mensen soms zelfs tijdelijk van zorg verstoken blijven. Met name kwetsbare groepen worden hier getroffen. De PK wil dit voorkomen. Wij hebben hiertoe een motie voorbereid. (PK MOTIE4 = aangenomen!)

Programma 2 Ruimte en Economie

We kunnen constateren dat het beleid overeenkomt met het coalitieakkoord.

Voor wat betreft het groenafval dat aangeboden wordt op ons milieupark, vragen wij ons af of dit momenteel geld opbrengt b.v. als biobrandstof, en hoe dit eventueel nu en anders in de toekomst ten goede komt aan onze inwoners. Kan het college hier iets over melden?

We missen een planning over uit te voeren plannen en maatregelen. Hebben we iets gemist, of kan het college ons dit op redelijke termijn toezeggen?

Voor wat betreft afkoppelen regenwater mag het ambitieniveau best wat hoger opgeschroefd worden, dit levert uiteindelijk geld op. Wellicht kan Destion hier ook nog bij betrokken worden en actief worden benaderd.

We zijn benieuwd naar de resultaten van de benchmark restafval, kan college hier iets over zeggen?

Thema Openbare ruimte

We zien opnieuw de wens een fietspad aan te leggen naast de Wezerweg tussen Duitse grens en Wolfsven. Net als vorig jaar vinden wij dit onnodig omdat er reeds een fietspad aanwezig is door een toeristisch aantrekkelijk gebied. Vermeende gevaarlijke situaties kunnen met beduidend goedkopere maatregelen aan de maat worden opgelost. Wij hebben hiertoe een amendement voorbereid. (PK AMENDEMENT1 = aangenomen!)

Wij vragen ons af of het noodzakelijk is om nogmaals €50.000 uit te geven voor herinrichting buitenterrein MFC ’t Luukske. Zijn voldoende alternatieven onderzocht? Voor het parkeerterrein zou bijvoorbeeld ook gedeeltelijk voor doorlaatbare verharding kunnen worden gekozen, zodat dure infiltratie voorzieningen achterwege kunnen blijven.

Thema Ruimtelijke ontwikkeling

We vragen aandacht voor beleidsplan Landbouw, en met name de nevenactiviteiten die mogelijk zijn. We moeten streven naar een vitaal buitengebied, waar buiten de terugtrekkende agrarische activiteiten nieuwe mogelijkheden moeten komen, zonder het landelijke karakter aan te tasten.

Thema Economie, Recreatie en Toerisme

Hoewel de economie momenteel op volle toeren draait, maken wij ons toch zorgen om de werkgelegenheid binnen onze gemeente. Enkele bedrijven denken momenteel al na of onze gemeente wel de juiste vestigingsplek is. Wij pleiten ervoor om bedrijven maximaal van dienst te zijn binnen onze mogelijkheden. Ook zouden we moeten nadenken het aantrekkelijker te maken voor bedrijven om naar onze gemeente te verhuizen. Zij zouden op kleinere of middelgrote schaal voor werkgelegenheid kunnen zorgen op hoger niveau, en kunnen op deze manier kansen creëren. Hoe ziet het college dit?

Voor wat de toeristische sector betreft, hebben wij vertrouwen dat deze sector beseft nu zelf aan zet te zijn. We zijn benieuwd naar de ontwikkelingen.

Tenslotte Bestuur en Financiën

Thema Publieke dienstverlening

De gemeente als organisatie is er voor de inwoners, dit moet iedere dag ons motto zijn. Telefonische bereikbaarheid moet verbeteren, ontvangstbevestigingen mogen geen discussie zijn. We zijn een dienstverlenende organisatie en moeten denken in mogelijkheden en oplossingen. Digitale afhandeling waar mogelijk, maar wel laagdrempelig. We zeggen specifiek dat we toegankelijk zijn. Maar dan moeten we hier ook de daad bij het woord voegen en in ieder geval ons gemeentehuis een huis van de inwoners maken waar vrij in- en uitgelopen kan worden tijdens kantoortijden. Waar bestuur en ambtenaren benaderbaar zijn. Wij hebben hier een motie toe voorbereid. (PK MOTIE5 = aangehouden i.v.m. afwezigheid burgemeester, behandeling eerstvolgende commissievergadering, in stemming brengen eerstvolgende raadsvergadering!)

Thema Veiligheid

Bergen is relatief veilig, vooral de kleine ergernissen verdienen aandacht. De PK is benieuwd naar de resultaten van het project “straatcoaches “, wanneer is een evaluatie gepland?

Thema Financiën

Voor wat betreft OZB en toeristenbelasting hebben we onze mening al met u gedeeld. Verder zijn we het eens met de uitspraak: “de begroting is meerjarig sluitend en in evenwicht”

We zijn benieuwd naar de resultaten met betrekking tot verbetering van Planning en Control en installatie en implementatie van diverse administratieve tools om beter de vinger aan de pols te kunnen houden. Kunt U ons toezeggen de raad via de auditcommissie hier nauw bij te betrekken?

Tot slot mag ik concluderen dat we een mooie sluitende begroting hebben, en er voldoende ambities zijn. De begrootte weerstandratio welke vorig jaar al 5.8 was is nu met 7.2 fors verbeterd en is opnieuw zeer goed te noemen. Dit rechtvaardigt volgens de PK ook de gedachte dat, mits dit ten goede komt aan onze inwoners, er uit algemene middelen incidentele uitgaven mogen worden gedekt.

Rest mij verder de ambtelijke organisatie en het college te danken voor deze begroting en sluit hiermee mijn eerste termijn af.