PK Bergen

Tijdens de raadsbehandeling van de begroting voor 2022 sprak fractievoorzitter Jos Valckx de volgende woorden namens de PK:

Voorzitter,

Vandaag bespreken we met elkaar de programmabegroting van 2022. Maar voordat we vooruit gaan kijken, wil ik ook even terugkijken. Terugkijken op een coalitieperiode die met de aanstaande gemeenteraadsverkiezingen in maart zijn einde nadert. Maar ook terugkijken op een bijzonder, en door niemand voorspeld afgelopen jaar.

Want wie had ooit gedacht dat we het bijzonder zouden vinden om weer als voltallige raad in de Raadszaal te mogen vergaderen? Na 11 maanden van digitale vergaderingen en bijeenkomsten, thuis vanachter een scherm, mochten we na het zomerreces weer voorzichtig fysiek bij elkaar zijn. Eerst in een opstelling met 1,5 meter afstand tot elkaar. En sinds kort weer in de oude vertrouwde opstelling. Maar het mocht niet zo zijn. In de afgelopen 2 maanden werden de maatregelen langzaam steeds meer losgelaten. En toch ontmoeten we elkaar nu weer op deze digitale wijze. Want de strijd tegen het Coronavirus is nog steeds niet gestreden. De cijfers van positief geteste mensen lopen schrikbarend op. We zullen nog steeds alert moeten zijn: waakzaamheid en maatregelen blijven nodig. De zorgen die wij al hadden en waar wij al eerder over spraken, hebben wij nog steeds en blijven ons bezighouden. Onze verenigingen, ondernemers, onze inwoners. Blijven ze het volhouden? De aandacht voor al deze mensen die we al hadden, kunnen we nog steeds niet loslaten!

Ook zijn we afgelopen zomer weer eens met de neus op de feiten gedrukt dat we ook in onze regio met een veranderend klimaat te maken hebben. Door hevige regenval stroomopwaarts van de rivier de Maas en haar zijrivieren, trad de aan onze gemeente grenzende rivier flink buiten haar oevers en hielden de dijken ons droog. Al was dit op enkele plekken maar op het nippertje. Een duidelijk signaal dat het hoogwater-beschermingsprogramma wel degelijk nodig is.

Een volgende bedreiging lijkt een tekort aan fossiele brandstoffen te worden. Met ons programma Verduursamen2030 zijn we goed op weg een bijdrage te leveren aan een wereld zonder fossiele brandstoffen, maar de uitdagingen zijn groot! Momenteel zijn de prijzen voor aardgas en elektra tot recordhoogtes gestegen. Daardoor dreigt voor iedereen een fors hogere energierekening van vele honderden euro’s extra. De regering heeft weliswaar een flinke pleister beloofd, maar dit zal waarschijnlijk niet genoeg zijn. Met name gezinnen die nu de eindjes amper of zelfs niet meer aan elkaar geknoopt krijgen, komen zwaar in de problemen. Als gemeente zullen we ons moeten bezinnen hoe we juist hen kunnen steunen.

Terugkijkend op deze coalitieperiode, waar ook de PK haar verantwoordelijkheid mocht nemen, is veel bereikt. Het ambitieuze coalitieprogramma, met veel voor de PK belangrijke punten, is zo goed als helemaal ten uitvoering gebracht. Een financieel gezonde gemeente, waar ook de minst draagkrachtigen en kwetsbare inwoners perspectief geboden krijgen. Waar woningbouw weer op gang komt. Het programma VerduurSamen2030 met onder andere het plan Energielandgoed Wellsmeer waar afgelopen jaar flinke stappen zijn gezet en realisatie nu echt in beeld komt. Allemaal zaken waar we met elkaar trots op mogen zijn!

De Nederlandse maatschappij lijkt steeds meer een ‘ieder voor zich’ maatschappij te worden. Vrede, verdraagzaamheid en solidariteit, woorden met steeds minder inhoud. Nu het vluchtelingenprobleem weer oplaait, kunnen wij niet wegkijken en zal ook onze gemeente haar bijdrage moeten blijven leveren aan opvang van de aan ons gekoppelde statushouders. In deze tijd van woningkrapte zeker geen gemakkelijke opgave! Door het Rijk en provincie is de oproep aan alle gemeenten gedaan om ruimte te creëren voor alle vluchtelingen, want de toestroom is onverwacht groot. De PK is van mening dat het opvangen van vluchtelingen in onze kleine gemeente niet realistisch is. Maar hoe denkt het college invulling te geven aan de oproep? Is flexibele woonruimte wellicht een oplossing om de eventuele achterstand op onze taakstelling, weg te werken? Het Rijk stelt hier immers geld voor beschikbaar!  

En in hoeverre draagt dit ook bij aan de woningnood voor met name onze starters? Dit blijft een uitdaging waar we voor staan. Ook in onze gemeente is het voor velen, en met name voor jongeren, onbetaalbaar geworden een woning te vinden. Op de kopersmarkt worden vraagprijzen met idiote bedragen overboden. En ook in onze gemeente kost een gangbare 2 onder 1 kap woning inmiddels 3 ton, waar dit 2 jaar geleden zeker een ton minder was. Wij zullen als gemeente aandacht moeten blijven hebben om met name onze jongeren en startende gezinnen een perspectief te bieden, anders worden we een reservaat voor de grijze golf. Toch zijn wij tegelijkertijd erg blij dat de woningbouw flink op gang aan het komen is. De door de gemeente ingezette weg van actieve grondpolitiek, begint zijn vruchten af te werpen en dat juichen wij toe.

Afgelopen juni mochten we met de behandeling van de kadernota richting geven en bouwstenen aanleveren voor deze programmabegroting. Tot onze vreugde kunnen we vaststellen dat veel van onze input gehonoreerd is en daar zijn wij tevreden over. We stellen vast dat er nog voldoende ruimte is voor verder nieuw beleid of wensen. Maar we blijven voorzichtig. Met name hadden we al geconstateerd dat de loonontwikkeling voor gemeenteambtenaren erg laag was gebudgetteerd en de inflatie hoger is dan in 1e instantie mee gerekend. De reserveringen naar aanleiding van de doorrekening van de Septembercirculaire, vinden we dan ook wijs.

Ook de Jeugdzorg, waar het Rijk ons flink voor heeft gecompenseerd, is en blijft een aandachtspunt. Overigens is de PK van mening dat het bedrag dat het Rijk ons geeft voor Jeugdzorg, ingezet mag worden voor preventief jeugdbeleid. Tijdens de kadernota gaven wij al aan een voorstander te zijn van de inzet van een jeugd- en jongerenwerker. In de begroting 2022 lezen wij dat “de aandacht zal liggen op het continueren van de huidige inzet van de straatcoaches in combinatie met het realiseren van de inzet van jeugd- en jongerenwerk. In 2022 wordt de balans tussen beide partijen gezocht”. Wij zijn blij met deze keuze. Maar vooruitlopend op deze ontwikkelingen wil de PK graag een bedrag van 100.000 euro veilig stellen uit het extra budget voor Jeugd zodat dit al in 2022 ingezet kan worden bij de uitvoering van het nieuwe preventieve jeugdbeleid. Wij dienen hiervoor een motie in.

Bijna hadden we na een 1e lezing van deze programmabegroting gezegd: “Hamerstuk“, maar dit zou deze begroting tekort doen. En dat zou zeker ook tekort doen aan het vele werk en de energie dat in de afgelopen periode tot een uiteindelijk mooie, financieel meer dan sluitende begroting heeft geleid. Maar dit geeft wel aan dat wij tevreden zijn en enkel nog wat accenten willen leggen, zoals zojuist genoemd. Een begroting waar nog voldoende ruimte is voor nieuw beleid. Het is echter een gewetensvraag of we als huidige raad deze ruimte nog snel willen nemen of dat we deze ruimte aan de nieuwe raad na 16 maart volgend jaar gunnen.

Dan wil ik nog kort ingaan op de 3 programma’s:

Programma 1 Samenleving

Ik ga niet alle punten opnoemen welke specifiek in voorliggende begroting al genoemd worden. Zowel met de genoemde algemene basisvoorzieningen als de maatwerkvoorzieningen zijn we het zeer eens. Maar ook met de gestelde doelen:

• iedereen zich kan ontwikkelen;
• iedereen kan meedoen in de maatschappij;
• zo lang mogelijk gezond blijven;
• onze inwoners zijn zelfredzaam, kunnen maatschappelijk participeren en verantwoord zelfstandig wonen; 
• onze kinderen en jongeren van 0-23 jaar groeien veilig op; 
• onze inwoners hebben zoveel als mogelijk een baan naar vermogen.

Zoals aangekondigd vraagt de PK speciaal aandacht voor de extra middelen die vanuit het Rijk naar de gemeente komen voor “uitgaven jeugd”, voor onze gemeente ruim 8 ton voor 2022. Gerekend wordt met 75% daarvan voor de daarop volgende jaren. Dat is toch ruim 6 ton. Eindelijk ons gelijk dat het geld voor jeugd afgelopen jaren veel te weinig was. Daarnaast pakt de herverdeelsleutel op gebied van jeugd positief uit voor onze gemeente. Nu is het dan ook zaak deze gelden daadwerkelijk in te zetten voor onze jeugd en de jeugdproblematiek, zowel groot als klein Laten we dit voortvarend aanpakken. Kortom: investeren in onze jeugd, onze toekomst! Inzetten op preventie, voorkomen in plaats van genezen en dit zien in breed perspectief, is ons devies. Dit, voor onze jeugd bedoelde geld, voor een deel of zelfs geheel weg laten vloeien naar de algemene reserve, zou wat de PK betreft een gemiste kans zijn. De reeds aangekondigde motie Financiering Preventief Jeugdbeleid maakt onze visie duidelijk.

Ook zien we uit naar de herijking van het subsidiebeleid, we gaan er vanuit dat dit samen met de diverse verenigingen en stichtingen gaat gebeuren. Meningen en inzichten ophalen bij deze verenigingen en stichtingen en ook zeker bij de verenigingen en stichtingen die met de huidige beleidsregels buiten de boot vallen. Kan het college ons dit toezeggen?

Als laatste bij het thema Samenleving vragen we nog maar eens aandacht voor armoedebestrijding. Ook in onze gemeente hebben steeds meer mensen moeite om de eindjes aan elkaar te knopen, oftewel “hun begroting rond te krijgen” zoals ons wel gelukt is. Met name de sterk stijgende energiekosten zijn voor veel van onze inwoners die nu net rond komen, een grote zorg. Naast de gedeeltelijke compensatie onlangs toegezegd door onze regering, is het college bereid om daar waar nodig maatwerk te verrichten voor gezinnen met een laag besteedbaar inkomen, om echte energiearmoede te voorkomen?

Programma 2 Ruimte en Economie

Met de hier opgesomde punten zijn we het zeer mee eens. Een hoofdrol voor ons programma VerduurSamen 2030 (besef 2030 is nog maar 8 jaar weg!), komt goed op stoom. En met het Energielandgoed Wellsmeer zijn in het afgelopen jaar grote stappen gemaakt. Wie zien uit naar de uitvoer en eerste stroomleveringen op het net!

Klimaatbestendige inrichting van onze openbare ruimten en verhogen biodiversiteit, allemaal positieve ontwikkelingen. Maar vergeet niet dat ook dit onderhoud nodig heeft.

Openbare verlichting, we lezen dat 43% reeds uit energiezuinige en onderhoudsvriendelijke LED verlichting bestaat. LED-verlichting is 40-70% zuiniger dan de huidige conventionele straatverlichting. Wij zijn dan ook blij dat het college voortvarend aan de slag is met het vervangen hiervan. Maar nog sneller overgaan op LED-verlichting bespaart ons energiekosten én is goed voor het milieu en kan ook onze steun zeer zeker rekenen. Eind 2023 95% LED zou wat ons betreft een mooi doel zijn!

Ik wil het nogmaals benoemen: wonen, betaalbaar wonen! Er worden stappen gemaakt en er zijn afgelopen 12 maanden in alle dorpen woningen bijgekomen. Ook staat er nog één en ander op de rol. Maar is het genoeg? Met name onze twintigers en dertigers schreeuwen om woonruimte, evenals onze ouderen die kleiner en gemakkelijker willen gaan wonen. Maar er is bijna niets te koop of te huur! We weten het wel, het treintje moet op gang komen, maar dat lukt niet wanneer er nauwelijks iets beschikbaar komt. Voor de PK kunnen Tiny Houses nog steeds een deel van de oplossing zijn, er zijn inmiddels investeerders bereid om te bouwen. Nu nog grond waar deze geplaatst kunnen worden. Kan het college ons toezeggen hier haast mee te maken en voor het einde van het eerste kwartaal 2022 hier minimaal 2 potentiële percelen voor aan te wijzen?

Programma 3 Bestuur en Financiën

Een klantvriendelijke dienstverlening naar onze inwoners en bedrijven vinden we vanzelfsprekend. We moeten beseffen dat wij er zijn voor onze inwoners en bedrijven en we moeten ons proactief opstellen. Denken in mogelijkheden en onze inwoners en bedrijven steeds proberen positief te verrassen. We zien dan ook uit naar de uitvoering van de vastgestelde Dienstverleningsnota en hebben hier alle vertrouwen in.

We zijn een relatief veilige gemeente, maar dit moet ook zo blijven. Bron van zorg blijft ondermijnende criminaliteit die ook onze gemeente binnensluipt, uitvoering van het Bibob beleid helpt ons dit te voorkomen.

Ook zijn wij het als PK eens met de verhoging met 1.9% inflatieniveau van onze heffingen en belastingen inclusief OZB zoals voorgesteld.

Dan kom ik langzaam tot het einde van dit betoog. We hebben een mooie meerjarig sluitende begroting. We hebben relatief lage gemeentelijke lasten voor onze inwoners. En we hebben voldoende “spek op onze ribben”, gezien de meer dan uitstekende ratio weerstandsvermogen, gegroeid van 5,8 naar 6,1% en solvabiliteitsratio van 19%, een gezonde basis voor een mooie toekomst!

Tenslotte, dank aan iedereen die aan deze begroting heeft meegewerkt en de PK vindt dat we trots mogen zijn op wat we het afgelopen jaar hebben bereikt voor onze inwoners en trots op wat we komend jaar weer voor onze inwoners kunnen gaan doen!

Dank u wel voor de aandacht en tot zover onze 1e termijn.