Begroting 2014
Voor U ligt de programmabegroting 2014 welke we vandaag behandelen. Deze begroting is tot stand gekomen met nadrukkelijke inbreng van alle fracties, welke in meerdere sessies betrokken zijn geweest om een duidelijke richting te geven aan het toekomstige beleid.
Allereerst danken we de samenstellers van deze begroting voor de geleverde inspanning om een sluitende begroting aan te kunnen bieden en hier zoveel mogelijk de wensen van alle fracties in terug te laten komen. Het resultaat is voor de PK in vele gevallen tevredenstellend en acceptabel, echter op enkele punten heeft de PK duidelijk andere inzichten, en daar komen we uiteraard op terug.
De reeds enkele jaren bekende PK leus “mensen gaan voor stenen” blijft onverminderd actueel. De PK wil echter ook vandaag onze nieuwe slogan introduceren, namelijk:
“de PK werkt”, waarmee we aangeven dat het door ons voorgestane beleid ook daadwerkelijk werkt, maar ook dat we met z’n allen moeten werken aan een nieuwe gemeente.
De koning sprak tijdens de troonrede uit: ”de klassieke verzorgingsstaat is langzaam maar zeker veranderd in een participatiesamenleving”. Je zou ook kunnen zeggen toen het geld op was.
Voor de burger komt nu het moment waarop dingen die tot nu toe vanzelf sprekend waren, niet meer zo van zelf sprekend zijn of zelfs helemaal niet meer gebeuren. In veel gevallen zullen we onze burgers moeten vragen, zelf aan te pakken of een oplossing te bedenken. Hoe spijtig we dit ook vinden, maar we hebben er simpelweg het geld niet meer voor beschikbaar. We hebben echter het volste vertrouwen dat onze burgers hier oplossingen voor willen en kunnen vinden en initiatieven verdienen dan wel een flinke steun in de rug hetzij eenmalig financieel of door medewerking anderzijds.
Want vanaf 2014, maar nog meer merkbaar vanaf 2015 gaat er in gemeenteland erg veel veranderen. De rijksoverheid trekt zich terug van vele overheidstaken en deze komen bij de gemeente te liggen, we noemen bijvoorbeeld maar de AWBZ welke veranderd naar WMO waar de gemeente straks verantwoordelijk ( zeg maar moet uitvoeren en betalen ) voor is .
Vanaf 2015 zullen deze taken met minder geld als nu door het rijk uitgegeven wordt, door de gemeentes uitgevoerd moeten worden . Ook zullen reeds bestaande taken het eveneens met minder geld moeten doen, en dit zal ons tot keuzes en zelfs zeer moeilijke keuzes dwingen.
We moeten keuzes maken, wat zijn werkelijk taken voor onze gemeente en welke taken zijn door de jaren heen eigenlijk bij de gemeente terechtgekomen, maar horen er eigenlijk niet thuis. Wij zijn dus gestart met een kerntakendiscussie. De gemeente die met een goed gevulde geldbuidel allerlei initiatieven ondersteunt, hoe goed bedoeld dan ook, is definitief voorbij.
Van een gemeente mag je verwachten dat ze bijvoorbeeld hun wegennet in orde houden evenals dat het gemeentelijke rioolstelsel behoorlijk functioneert, dit zijn voorbeelden waar alle burgers op een gelijke wijze van profiteren.
Ook mag je van een gemeente verwachten dat ze een sociaal vangnet in stand houden voor persoonlijke gevallen, waar mensen niet in eigen inkomen kunnen voorzien , de pech hebben dat ze een lichamelijke of geestelijke beperking hebben, of een zodanig hoge leeftijd bereikt hebben dat actief deelnemen aan de samenleving lastig wordt, zo niet onmogelijk. Dit is een groot goed voor de PK, solidariteit noemen we dat.
Echter uitgaven waar slechts kleine groepen van mensen van profiteren, en eigenlijk ook best door deze groepen zelf betaald kunnen worden of uitgaven waar het algemeen nut ter discussie staat moeten we kritisch overwegen. Ook zullen we met investeringen waar we langjarig verplichtingen voor aangaan en niet direct gelden mee genereren kritisch moeten beoordelen.
Een grote zorg van de PK is het voldoende leefbaar en aantrekkelijk houden van onze kernen, we moeten zorgen dat onze jeugd welke steeds meer hoog opgeleid is in onze gemeente wil en kan blijven wonen. Het voorzieningenniveau in de kernen heeft het absoluut onacceptabele minimum bereikt. Een investering in plan Mosaique vinden we dan ook nog steeds een goede keuze en hebben het volste vertrouwen dat dit mede helpt het voorzieningenniveau in Bergen voor de komende jaren in stand te houden en wellicht een kleine boost te geven. De PK is van mening dat er de komende jaren nadrukkelijk aandacht moet zijn om een volledige scheefgroei van leeftijdsopbouw binnen de gemeente te voorkomen, een kern zonder jeugd en jongeren heeft simpelweg geen toekomst.
In een kern waar het goed wonen en leven is, zullen allerlei initiatieven ontstaan welke de leefbaarheid verhogen. Dit soort initiatieven zullen gefaciliteerd moeten worden, waar mogelijk in samenwerking met particulier initiatief. Deze zullen ook erg hard nodig zijn willen we de gewenste sociale cohesie bereiken. De PK ziet de sociale cohesie oftewel familieband of de ouderwetse burenhulp, als een middel om incidenteel professionele taken te vervangen, maar we moeten hier niet te veel op gaan leunen.
De PK is een groot voorstander van initiatieven waarbij een relatief geringe investering een groot rendement geeft, en wie zou dit niet willen ? Wij doelen dan op subsidies aan jeugdverenigingen, dorpsraden en KBO’s. Deze organisaties blijken toch steeds weer in staat enorme groepen mensen te mobiliseren welke de steeds weer genoemde leefbaarheid in de dorpen een grote steun in de rug geeft. Want het kan niet zo zijn, dat we het cement uit ons gebouw, lees samenleving, weg halen, want dan is ineenstorting onvermijdelijk.
Verder wil de PK onderzoek naar in het verleden gesloten overeenkomsten, ingezet beleid, investeringen naar effectiviteit en of dat de genomen beslissingen nog passen in de huidige tijdsgeest. Is het bijvoorbeeld mogelijk om gelden welke gegenereerd worden uit Maaspark Well niet voor 100% te herinvesteren in dit gebied, maar voor een substantieel deel ook aan andere zaken te besteden.
Hier komen we verder concreet op de diverse paragrafen uit de begroting terug.
Ten eerste : de gemeentelijke financiën
Hierin lezen we dat de huidige financiële positie van de gemeente Bergen niet slecht is, de reserveposities zijn nog goed, al zijn deze de afgelopen jaren flink aangesproken, maar daar kwam wel wat voor in de plaats.
Het belastingniveau is afgezet tegen landelijk gemiddelde en regio laag en het risicoprofiel is goed te noemen en vooral daar waar vele gemeenten grote zorgen hebben met betrekking tot de bouwgrondexploitatie is deze exploitatie bij ons ook voor de komende jaren positief en zijn geen onoverzienbare risico’s genomen. We zien echter wel dat de uitkering vanuit het gemeentefonds flink gekort wordt, terwijl we ook nog eens opgezadeld worden met veel meer taken, zie ook boven.
De PK ziet dat het gemeentelijk wegennet qua kwaliteit en de staat van onderhoud het onacceptabele nadert en kan instemmen met een verhoging van het wegenbudget.
De PK ziet het in deze tijd als onverantwoordelijk ruim € 70.000 per jaar te budgetteren in de komende 25 jaar voor het fietspad Afferden- Siebengewald. Dit fietspad was gekoppeld aan het plan Bleyenbeek. Nu dit echter nog steeds niet is ontwikkeld komen hieruit geen gelden beschikbaar.
Ten tweede: de Kerntakendiscussie en dekkingsmogelijkheden.
Deze discussie is in 2 sessies gevoerd en de PK heeft haar keuzes bekend gemaakt ondanks de vele opgenomen P.M. posten, mede gebaseerd op onze reeds genoemde filosofie
“Mensen gaan voor stenen”.
Hoewel niet populair maar in de ogen van de PK onontkoombaar, vinden we een OZB verhoging van 5% t/m 2017 acceptabel, dit mede in het licht van de OZB gemiddelden landelijk en in de regio.
OZB wordt door de PK gezien als een heffing die de sterkste schouders de zwaarste lasten laat dragen want mensen met lage inkomens huren of wonen in relatief laagbelaste woningen. Deze belastingverhoging brengt ons cumulatief in 2017 het bedrag van 340.000 euro. Geld wat we hard nodig hebben om wensen te kunnen blijven betalen.
Verhoging van toeristenbelasting vinden we zeker ook acceptabel, zeker gezien de investeringen die we doen voor de toerist. Echter er moet hier wel in samenwerking met de branche een acceptabel evenwicht in gevonden worden.
Leges dienen kostendekkend te zijn, waar nog niet gerealiseerd is hier een aanpassing acceptabel.
Waar het echter om draait is de tabel te schrappen uitgaven, hoewel wij hier met pijn in ons hart harde keuzes maken, zijn er in deze tabel ook bezuinigingen die wij niet accepteren of ter discussie stellen, zoals we noemen:
-
Bibliotheek : hier heeft afgelopen jaren al een flinke bezuiniging plaats gevonden. Echter willen we überhaupt nog een bibliotheek in stand houden, zullen we de huisvesting naar een meer economische locatie ondersteunen. Te denken valt aan vestiging in de brede school.
-
Peuterspeelzalen: hier dienen we ons af te vragen of deze bezuiniging niet slechts op korte termijn geld oplevert en of we de rekening niet dubbel zo hard op termijn gepresenteerd krijgen. Als effectiviteit van VVE wordt aangetoond vinden we het vooralsnog niet verstandig deze bezuiniging door te voeren.
-
Accommodaties: hier willen we eerst de accommodatienota afwachten en niet op voorhand de opgevoerde bezuiniging accepteren.
-
Subsidie KBO’s: de PK is van mening dat de plaatselijke KBO’s belangrijke activiteiten op touw zetten om ouderen uit hun isolement te halen. Binnen de KBO’s is volgens de PK zeer veel kennis en ervaring aanwezig die tot op heden veelal nog te weinig benut is gebleven. De subsidie zal in de toekomst gekoppeld moeten worden aan projecten voor ouderen welke door KBO’s opgezet worden.
-
Hulp in de huishouding 1 en 2: Dit zijn de 2 laagste niveaus in thuishulp. Hoewel voor de PK een moeilijk punt zijn we ook reëel en is kritischer indiceren mogelijk. Zoals geschreven is een goede monitoring van belang. U geeft aan bereid te zijn een hardheidsclausule in te bouwen.
-
Leerlingen vervoer: Kritisch kijken naar bezuinigingen waar mogelijk is acceptabel, centrale opstappunten per dorp zou hier een voorbeeld van kunnen z ijn. Kwaliteit dient echter gewaarborgd te blijven en dient individueel te worden afgestemd. Van een geheel andere orde is de explosieve toename van de kosten sinds het vervoer is overgegaan in handen van Connexion. Dit moet onmiddellijk gestopt worden waarbij een ernstige overweging om tot ontbinding van het contract over te gaan een duidelijke optie is. Deelt u deze mening en hoe nu verder.
-
Visie 2030 : De bij de kadernota besproken en aangenomen besluiten omtrent genoemde visie kan volledig rekenen op de steun van de PK. Wanneer kunnen wij hierin de eerste daadwerkelijke stappen verwachten.
-
Regiovisie : Onlosmakelijk een onderdeel van de visie 2030 is toch ook de visie die o.l.v. mevrouw Bakker is ontwikkeld. Node worden daarin de plannen en vooruitzichten alsmede de financiële onderbouwing gemist
-
Voorzieningen gehandicapten : het kritisch tegen het licht houden vindt de PK acceptabel. Overleg met platform gehandicapten is hierbij absoluut wenselijk. Een gedwongen verhuizing bij ingrijpende woningaanpassing is voor de PK een brug te ver, echter dient waar mogelijk wel voorgesteld te worden en aantrekkelijk te worden gemaakt.
-
Bermen en openbaar groen : Bergen wil zich profileren als een toeristische en aantrekkelijke gemeente. Deze bezuiniging mag nooit leiden tot een lager niveau als heden of verrommelde aanblik van de omgeving.
-
Verbonden partijen : hier dienen we inderdaad werk te maken van het principe samen trap op, samen trap af. De PK wil graag op korte termijn weten welke bedragen we hier concreet kunnen inboeken.
Verder hebben we nog de volgende punten welke aandacht verdienen
-
Den Asseldonk : De ombouw tot een volwaardig MFC baart de PK grote zorgen. In deze begroting vinden we geen bedragen die duiden op een investering, terwijl ook van de partner Optisport niets vernomen is. Bovendien wordt ook nog eens door deskundigen zeer getwijfeld aan de duurzaamheid en veiligheid van het gebouw. Wij stellen een duidelijk verhaal ten zeerste op prijs.
-
Ouderenbeleid : Het is alweer enige tijd geleden dat de PK het initiatief heeft genomen om te komen tot een voldragen ouderenbeleid. Wij willen graag weten wat de huidige stand van zaken is en hoe groot het nog beschikbare budget van € 20.000 hetgeen in de begroting voor 2013 is vastgesteld.
-
Statistische sociale kaart : Het begin is gemaakt en is veelbelovend. Wat mogen wij in korte tijd verwachten in de uitvoering en het budget wat hieraan gekoppeld wordt.
-
Verpachting aanmeerrechten Leukermeer : In het verleden heeft de PK aangedrongen op het betalen van een vergoeding door eigenaren van plezierboten welke overnachten buiten de 2 jachthavens van het Leukermeer, dit onder andere voor de kosten die gemaakt worden bij het schoonhouden van deze aanlegplaatsen bij het Leukermeer. Een genoemde optie is het verpachten van rechten tot inning van liggeld. Hoe is de stand van zaken?
Aanpassende voorstellen ingevolge uw verzoek van vrijdag 8-11-2013
Nieuw beleid ad € 100.000.
-
Honoreren van seniorenbeleid € 10.000, startersleningen € 7.000, wegenbudget
€35.000 en het restant te besteden aan de regiovisie -
Met betrekking tot Uw nagekomen opmerking omtrent logopedie, hiermee kunnen wij akkoord gaan.