PK Bergen

Geachte voorzitter, aanwezigen,

Voor U ligt de programmabegroting 2015 welke we vandaag (11-11-2014) behandelen. 2015 zal een bijzonder jaar worden. Het zal een jaar worden waarop, met name, de 3 decentralisaties een stempel zullen drukken. Het zal een overgangsjaar zijn en in de loop van 2015 zal pas echt duidelijk worden wat de effecten zijn van de nieuwe taken voor de gemeenten.

Het nieuwe denken of kantelen: niet de vraag waar heb ik recht op, maar wat heb ik nodig, en wat kan ik zelf, zal de komende jaren de norm moeten worden.

Verder is dit de eerste begroting van het nieuwe college waar ook de PK deel van uitmaakt. En het is goed om te zien dat het coalitieprogramma 2014-2018: “Samen Werken aan een Leefbaar, Sterk en Sociaal Bergen” op een goede manier daarin is verwerkt.

We danken de samenstellers van deze begroting voor de geleverde inspanning om een sluitende begroting inclusief meerjaren perspectief aan te bieden. Het resultaat is voor de PK tevredenstellend. Mede omdat het coalitieprogramma op een goede manier is doorvertaald, en goede aspecten van reeds ingezet beleid versterkt worden. Denk hierbij aan de ingezette speerpunten van beleid: sociale cohesie enondernemen met de natuur. De PK tornt dan ook niet aan de reeds goedgekeurde budgetten voor dit beleid.

Direct na haar aantreden heeft de wethouder Samenleving zich gestort op het dossier 3D’s oftewel de 3 decentralisaties van rijkstaken naar de gemeenten per 1 januari 2015. Een enorme klus, met soms nog niet in te schatten financiële risico’s en gevolgen. Het verheugt ons dat er nu al flinke besparingen zijn gerealiseerd door persoonlijker te gaan indiceren en het nieuwe denken toe te passen: wat heb ik nodig, en wat kan ikzelf.

Het is goed dat door het college, op verzoek van de raad, de toezegging is gedaan om deze financieel risicovolle operatie 4x per jaar, buiten de P&C cyclus om, te rapporteren in een speciale vergadering. Op die manier is de raad in staat beter te sturen en te controleren.

De PK is blij dat de gelden in het sociaaldomein de komende jaren geoormerkt zijn.

Wij nemen aan, dat er een voorziening getroffen wordt?

Verder is het goed om te zien dat de gemeente daadwerkelijk is begonnen met loslaten. Een mooi voorbeeld hiervan is het initiatief voor de verbouwing en de aanpassing van ’t Luukske: Luukske 3.0. Hier niet precies voorschrijven wat in de ogen van de gemeente goed is, maar in duidelijke kaders het nieuwe accommodatiebeleid voorstellen. En vervolgens het dorp zijn eigen vrijheid geven om samen een plan te ontwikkelen en uit te voeren, wat breed gedragen wordt door de gemeenschap. We wensen Wellerlooi alle succes met dit initiatief.

Ook de manier waarop de HaFa verenigingen in onze gemeente de handen ineen geslagen hebben en zelf hoogwaardig muziekonderwijs organiseren, is zo’n punt en verdient een pluim.

De PK is gelukkig met de aangeboden sluitende begroting, waar we in 2015 en 2016 nog negatief afsluiten maar in de jaren 2017 en 2018 weer een plusje schrijven. Als we in ons achterhoofd houden wat ons vertrekpunt was, en ook de extra bezuinigingen niet vergeten die het rijk doorgevoerd heeft, dan is deze begroting alleszins acceptabel.

De PK is tevens tevreden omdat de genoemde extra bezuinigingsmaatregelen niet direct de burger treffen, maar het gemeentelijk apparaat zelf. Het feit dat de OZB 5% + inflatie verhoogd wordt voor 2015 is wat ons betreft akkoord. Wel moeten we de situatie van jaar tot jaar bekijken en nut en noodzaak afwegen.

Het dekkingsplan met ombuigingsvoorstellen is wat betreft de PK prima en uitgebalanceerd. Verder is de PK geen voorstander van reclame- of precariobelasting. Het is in onze ogen een uiterste middel, wanneer de ondernemers in het nieuwe centrum Mosaïque er niet in slagen een fonds op te richten om activiteiten te organiseren om van het nieuwe centrum een bruisend winkelhart te maken. Hier moeten de ondernemers begrijpen dat ook zij dienen te participeren in de samenleving en zelf met initiatieven dienen te komen.

Verder is het goed te constateren dat bezuinigingen op het accommodatiebeleid voor een zeer groot deel gerealiseerd zullen worden. Dit is een verdienste van met name de dorpen zelf.

Een bron van ernstige zorg is echter den Asseldonk in Nieuw Bergen. Zeker de moeizame ontwikkelingen met betrekking tot de ombouw van het zwembad naar een multifunctionele zaalruimte met een uitstraling naar voorbeeld van de Buun en de Klaproos. De PK zal erop toezien dat met gemeenschapsgeld geen halfbakken oplossingen worden uitgevoerd. Bestuurlijk overleg met het management van Optisport is onlangs weer opgestart. We vragen de wethouder Samenleving in de eerst volgende commissievergadering de actuele situatie te bespreken.

De PK vindt het goed om vast te stellen dat er voortvarend is gestart met de punten uit het coalitieakkoord 2014-2018. De schematische voorstelling van zaken leert ons, dat met het overgrote deel een aanvang is gemaakt met zowel de uitwerking als met de uitvoering. Graag ziet de PK dat er tevens een start wordt gemaakt met het betrekken van de burgers bij het onderhoud van groen en speeltuintjes in de buurt. Initiatieven vanuit de dorpen, zoals bijvoorbeeld een uitleenpool van tuinmachines en gereedschap, zal gesteund worden door de PK.

Nieuw beleid

Wat nieuw beleid betreft kan de combinatiefunctionaris en de Jeugd en jongerenwerker op steun van de PK rekenen. Het meerjaren uitvoeringsprogramma GVVP dienen we jaarlijks te beoordelen, en zo nodig, budget voor vrij te maken.

We constateren dat onze wegen, en met name de bermen in het buitengebied, steeds zwaarder belast worden. Dit komt door de steeds breder wordende auto’s en landbouwvoertuigen. De PK is voorstander van een noodzakelijke, goede bermversteviging. De PK wil echter wel de suggestie meegeven om op bepaalde wegen, die hier om vragen, een beperking op te leggen van maximaal voertuiggewicht en breedte.

Verder kan het budget ‘Samenwerking’ van € 40.000 op steun van de PK rekenen. Niet alleen kijken naar de regiovisie gemeenten Bergen, Gennep, Mook en Middelaar, maar ook naar Oost en West.

Misschien zou het goed zijn dat er initiatieven ontplooid worden om schooljeugd aan te moedigen weer de Duitse taal te leren. Het is toch vreemd dat kinderen in onze grensstreek Nederland/Duitsland met elkaar communiceren in het Engels? De Euregio zou hierin een rol kunnen spelen. Graag een reactie van het college.

Gaan we nu over naar de programma’s.

Samenleving Het doel van de participatiewet is om zoveel mogelijk mensen met een arbeidsbeperking naar vermogen aan het werk te krijgen, het liefst regulier werk. Maar voor mensen waarvoor dit niet is weggelegd dient er een vangnet te zijn. De gemeente dient hier zelf het goede voorbeeld te geven. Zij zouden, waar mogelijk, mensen die een uitkering ontvangen vanuit de gemeente en moeilijk of geen toegang hebben tot de reguliere arbeidsmarkt, een werkplek aan kunnen bieden. Het mes snijdt op die manier aan 2 kanten.

Wat zou volgens het college een reële doelstelling kunnen zijn?

Verder vinden we het van groot belang dat er meer sociale cohesie en zelfsturing komt in de dorpen, met ondersteuning van het sociale team. De gemeente fungeert hierin als vangnet, zodat er geen mensen aan hun lot worden overgelaten. Iedereen heeft immers recht op fatsoenlijke zorg.

Vrijwilligers en mantelzorgers moeten worden ondersteund én gewaardeerd. De PK zal samen met het CDA een motie indienen om het huidige mantelzorgcompliment, dat per 1 januari ophoudt te bestaan, te vervangen door een budget waarmee een alternatief kan worden georganiseerd. Waardering in de vorm van respijtzorg op maat, voor de (dreigende) overbelaste mantelzorger met een ondersteuningsbehoefte, moet sowieso blijven bestaan.

Over Thema Onderwijs, cultuur en sport kunnen we kort zijn. Iedereen moet mee kunnen doen. Onderwijs voor 0 tot 13 jarigen moet kwalitatief goed zijn, alleen dan heeft onze jeugd kansen. Taal- en talentontwikkeling moet worden bevorderd. Verder dient samenwerking van verenigingen in onze gemeente te worden bevorderd, een goed voorbeeld is de huidige samenwerking van diverse sportverenigingen.

Dorpsraden gaan een steeds belangrijkere rol vervullen als intermediair tussen de inwoners en gemeente. Dorpsbudgetten die er toe doen zien wij als een terecht punt van burgerparticipatie. De gemeente dient dorpsraden actief aan te moedigen om initiatieven in kader van leefbaarheid te ontplooien.

Het feit dat onze grootste kern Nieuw Bergen niet over een dorpsraad beschikt vindt de PK ongewenst.

Welke actieve rol ligt er hier voor het college?

Ruimte en Economie.

De PK steunt het streven om van ons huisvuil weer hoogwaardige grondstoffen te maken door o.a. meer GFT uit het restafval te halen. De afvalstoffenheffing kan hierdoor worden verlaagd en drukt daarmee de lasten van onze burgers.

Bergen is een groene gemeente en dient zich als zodanig te profileren. Een mooi voorbeeld van een creatieve oplossing in het kader van de kanteling zou zijn het inzaaien van bermen en braakliggende terreinen tot bloemenlinten. De buitendienst kan bijvoorbeeld de bermen aanwijzen, materiaal verstrekken en mensen adopteren vervolgens meters. De gemeente voert op deze manier niet zelf alles uit maar ook hier wordt gekeken naar wat de gemeenschap zelf kan. Een aanwinst voor mens en natuur. PK Bergen nodigt eenieder uit om met creatieve oplossingen te komen.

Wanneer kunnen we hiertoe een voorstel verwachten.

De algemene staat van wegen en openbare ruimten dient goed te zijn. Een besparing op de buitendienst mag niet leiden tot minder kwaliteit en vraagt om een creatieve aanpak. De PK is nieuwsgierig naar de resultaten van het onderzoek.

Wanneer mogen we de onderzoeksresultaten verwachten?

Op gebied van ruimtelijke ontwikkeling zijn we volop bezig aan de ontwikkeling van Maaspark Well. Deze moet volgens de PK daadkrachtig worden doorgezet. Actieve en gerichte marketing om bouwlocaties aan de man/vrouw te brengen zien wij als een must.

Het plan Lammerskamp is wellicht voor nu nog niet uitvoerbaar. Echter, de PK is van mening dat het mogelijk moet zijn om op korte termijn te beginnen met een 1e fase, zodat starters in Well snel een plek kunnen vinden.

Wij willen aan de wethouder graag een nieuwe variant voorleggen op het gebied van starterswoningen. Het gaat hier om mobiele en duurzame starterswoningen. Het model is ontwikkeld door Heijmans Rosmalen, een internationaal opererend bouwbedrijf. Dit concept heeft zeer veel voordelen en is de moeite waard om te onderzoeken op geschiktheid voor onze gemeente.

Mogen wij de toezegging van de wethouder krijgen om dit te onderzoeken?

De uitbreiding d.m.v. inbreiding op ons industrieterrein zien wij als positief, zolang echter de natuur hierbij buiten schot blijft.

De PK heeft al eerder gesuggereerd om aanmeerrechten aan het Leukermeer, buiten de 2 jachthavens, te verpachten. Graag zien wij dat hier voor het komend seizoen werk van gemaakt wordt en zodoende extra geld gegenereerd wordt.

Kan de wethouder ons dit toezeggen?

Bestuur en Financiën

De PK is groot voorstander om burger- en belangengroeperingen nauw te betrekken bij besluitvorming. Een goede communicatie en beleid hierop is van essentieel belang.

De dienstverlening van het ambtelijke apparaat dient steeds van hoog niveau te zijn. Ambtenaren dienen hiertoe te worden uitgedaagd.

Zoals eerder gezegd gaat de PK akkoord met de verhoging van de OZB met 5% + 1.75% inflatie voor 2015. Voor het meerjarenperspectief vinden we handhaving van een gelijke verhoging voor 2016 en 2017 verdedigbaar. Echter dient de verhoging jaarlijks te worden bezien.

Het monitoren van open eind regelingen vinden we een goede zaak. Hierbij kan de genoemde begrotingsapp een goed hulpmiddel zijn. Maar wij hechten tevens grote waarde aan de genoemde 4 bijeenkomsten waar de raad geïnformeerd wordt over lopende en actuele projecten.

Met een ratio van 4.6 is ons weerstandvermogen goed te noemen. Daarmee moeten we wel opmerken dat deze ratio de laatste jaren behoorlijk is gedaald. We bevinden ons echter nog niet in de gevarenzone. Daarbij moet worden opgemerkt dat de reserves ingezet zijn voor vele projecten die in de toekomst sterk zullen renderen.

Voorzitter, tot zover mijn bijdrage waarvoor ik iedereen dank voor de aandacht.

Graag zou ik u echter nu willen verzoeken om mijn medefractielid Leo Ponjee het woord te geven voor een bijzondere bijdrage aan deze beschouwingen.

Jos Valckx